شرح حال حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السّلام

rate

شرح حال حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السّلام

۱۳۹۵/۰۸/۲۴0 دیدگاه16294 مشاهده

حضرت عبدالعظیم كه نسبش با چهار واسطه به امام حسن مجتبی علیه السّلام منتهی می شود ، از بزرگان علما و محدثین و زهاد و عباد و صاحب ورع و تقوی . و از اصحاب امام رضا و امام جواد و امام هادی علیه السّلام بوده و از آن بزرگواران نقل حدیث كرده است و از اخباری كه درباره وی وارد شده، استفاده می شود كه وی مورد مهر و علاقه و محل اعتماد و اطمینان ائمه اطهار علیه السّلام بوده است . از مطالعه تاریخ زندگی حضرت عبدالعظیم حسنی این مطلب روشن است كه او نسبت به ائمه زمان خود اخلاص و اعتقاد كاملی داشته است وی در عصر خود دارای موقعیت عظیمی بوده و با عده زیادی از اصحاب حضرت صادق وكاظم و رضا علیهم السلام آمیزش داشته ، مانند : هشام بن حكم ، ابن ابی عمیر ، علی بن جعفر ، و حسن بن محبوب ، كه از مشایخ او هستند . علمای رجال و فقهای بزرگ شیعه حضرت عبدالعظیم را در كتب خود توصیف و توئیق كرده اند و همگان او را به خلوص عقیده و صفای باطن و اعتقاد صحیح ستوده اند . و در كتاب روح و ریحان از سید مرتضی علم الهدی درباره حضرت عبدالعظیم نقل كرده كه وی گفت : حكایت معروف – مقصود عرض دین است – از سید زاهد عالم با ورع عبدالعظیم بن عبدالله حسنی كه از بزرگان علما و سادات جلیل القدر بوده ، مشهور و قبر وی در شهر ری به مشهد شجره معروف می باشد وی حضور حضرت جواد و هادی و عسكری علیه السّلام رسیده و از آن بزرگواران روایت می كند و علمای امامیه از اخبار و روایات او استفاده نموده اند . محدث معروف قرن اخیر مرحوم حاج میرزا حسن نوری در خاتمه مستدرك الوسائل نوشته : عبدالعظیم حسنی از سادات بزرگوار است ما اكتفاء می كنیم در شرح حال او به رساله ای كه صاحب بن عباد (326-385 ه ) درباره او نوشته و گفتار او را درباره عبدالعظیم نقل می كنیم .ابوالقاسم اسماعیل بن عباد معروف به صاحب كه از نوادر روزگار و بزرگان زمان خود بود و وزارت مؤید الدوله و فخرالدوله بویهی را به عهده داشت ، در رساله خود درباره حضرت عبدالعظیم می نویسد: از من نسب عبدالعظیم حسنی را كه در مقبره شجره مدفون است ، پرسیدی و خواستی كه تو را از حالات و عقاید و علم و دانش و فضل و كمال و زهد و ورع او مطلع كنم . من اكنون به توفیق الهی به طور اختصار درباره او مطالبی را یادآور می شوم . وی ابوالقاسم عبدالعظیم بن عبدالله بن علی بن الحسن بن زید بن الحسن بن علی بن ابیطالب علیه السّلام است او صاحب ورع و تقوی و مذهب درست و روش صحیح بود . و دارای اعتقاد پاك و از اهل عبادت به شمار می رفت و معروف به امانت و درستكاری و راستگویی و صداقت بود . عبدالعظیم در امور دین آگاه و مطلع و به مسائل مذهبی و احكام قرآن به خوبی آشنا بوده و حقایق دینی را به خوبی درك می كرد و به عدل و توحید كه مذهب اهل حق است ، اعتقاد داشت از حضرت جواد و امام هادی علیهماالسلام احادیث زیادی روایت كرده است و آن دو بزرگوار نامه ها و توقیعاتی برای او نوشته اند او از گروهی از اصحاب حضرت موسی بن جعفر و حضرت رضا علیهم السلام حدیث نموده است . عبدالعظیم حسنی كتب و تألیفاتی هم دارد كه از آن جمله كتابی است كه به یوم و لیله نام گذاری كرده است ، عده ای از بزرگان شیعه و مشایخ حدیث از وی اخذ حدیث كرده اند كه از جمله آن ها احمد بن ابی عبدالله برقی و ابوتراب رویانی هستند . عبدالعظیم از حاكم زمان خویش بیمناك بود و با بیم و هراس آواره شهرها بود خود را قاصد و پیك حاكم به مردم معرفی می كرد ، در این هنگام كه او را در شهرها از ترس عمّال خلیفه وقت در سیر و حركت بود ، وارد شهر ری شد و در محله ساربانان به منزل یكی از شیعیان در سكه الموالی ساكن گردید روزها در سرداب این منزل به سر می برد و شبها را به نماز و روزها را به روزه می گذرانید . در این موقع كه در این خانه مخفی بود ، گاهی به طور ناشناس از خانه خارج می شد و قبری را كه اكنون در مقابل قبر او قرار گرفته زیارت می كرد و در بین آن منزل و قبر نیز راهی فاصله شده بود ، وی اظهار می داشت كه این قبر متعلق به یكی از فرزندان موسی بن جعفر علیهماالسلام است . صاحب بن عباد می گوید : در این هنگام خبر ورود عبدالعظیم حسنی به گوش شیعیان رسید و دوستان و محبان اهل بیت از ورود او آگاه گردیدند ، اكثر آن ها با او آشنا شدند و رفت و آمد كردند در این موقع یكی از شیعیان در خواب دید كه گویا حضرت رسول به او می فرماید : مردی ازخانواده ام فردا در سكه الموالی از دنیا خواهد رفت و در باغ عبدالجبار نزدیك درخت سیب دفن خواهد شد . این شخص پس از این كه از خواب بیدار شد به طرف صاحب باغ رفت ، تا از وی خریداری كند ، هنگامی كه جریان خواب را با او در میان گذاشت و قصد خود را به او گفت . صاحب باغ ئ درخت سیب اظهار داشت : من هم چنین خوابی دیده ام اكنون این باغ را برای سادات و شیعیان وقف كرده ام تا آن ها اموات خود را در آنجا دفن نمایند ، پس از این ، حضرت عبدالعظیم از دنیا رفت و در آن باغ دفن شد . صاحب بن عباد می افزاید : مردی از اهل ری خدمت امام هادی علیه السّلام رسید و حضرت به او فرمود : در كجا بودی و از كجا آمدی ؟ عرض كرد : به زیارت حضرت سیدالشهداءعلیه السّلام رفته بودم ، حضرت فرمود : بدان كه اگر عبدالعظیم حسنی را كه در شهر شما مدفون است زیارت می كردی ، مثل این بود كه حضرت امام حسین علیه السّلام را زیارت كرده باشی . ابوتراب رویانی گوید : از ابوحماد رازی شنیدم می گفت : بر حضرت علی بن محمد(ص) در سرّ من رأی وارد شدم از آن حضرت مسائلی را كه مربوط به حلال و حرام بود ، پرسیدم آن بزرگوار هم جواب سؤالات مرا فرمود، هنگامی كه خواستم از محضرش مرخص گردم فرمود : ای ابوحماد هرگاه مسأله مشكلی برایت پیش آمد آن را از عبدالعظیم حسنی سؤال كن و سلام مرا به او برسان . صاحب بن عباد (ره) پس از این ، روایاتی را كه از عبدالعظیم درباره توحید وارد شده ، نقل كرده است . مرحوم علامه مجلسی در كتاب (هدیه الزائرین) می نویسد : از مزارات مشهور و معروف مرقد منور امامزاده واجب التعظیم عبدالعظیم بن عبدالله حسنی است . نسب آن حضرت به چهار پشت به حضرت امام حسن مجتبی علیه السّلام می رسد ، او از اكابر محدثین و اعاظم علماء و زهاد و عبا بوده و از اصحاب امام محمدتقی و امام علی النقی است و نهایت توسل و انقطاع به خدمت ایشان داشته و احادیث زیادی از آن ها روایت كرده و قبر شریفش در ری معلوم و مشهور است .